Stichting De NWE Stijl Tilburg presenteert een poëtisch-theatrale wandeling door het hart van Tilburg onder begeleiding van de performers Esther Porcelijn en Serge van Duijnhoven. Over verborgen feiten en wetenswaardigheden omtrent De Stijl en het dadaïsme in Tilburg.
Locatie I
Rondom knooppunt Centraal Station Drie locaties in de directe omgeving Centraal Station Tilburg waar aan de hand van bouwkundige kenmerken de dichters verhalen over de betekenis van de Stijlbeweging voor deze gebouwen. Hoe een ‘zwevend’ stationsdak van rechte lijnen een golfbeweging maakt. En waar in de plafonds van de loggia’s van Hotel Central glasmozaïektegels in de kleuren geel, zwart, rood en wit zijn te zien. In de tijd dat Van Doesburg en Kok in Tilburg de kiemen legden van wat later De Stijl zou gaan heten was op deze locatie hotel Café-restaurant-hotel Albert Janssen gevestigd waar destijds geruchtmakende ‘soirees intimes’ door hen werden georganiseerd.
Locatie II
De Pollethoek, fabrikantenvilla’s Spoorlaan 432-438 Rond de eeuwwisseling van 1900 liet het zeer vermogende fabrikantenechtpaar Guillaume Joseph Desiré Pollet en echtgenote Constance de Horion de Corby aan de huidige Spoorlaan vier villa’s bouwen. Villa Constance, villa Guillaume (sinds 1985 Natuurmuseum Brabant), villa Joseph en villa Desiré. De rijk gedetailleerde fabrikantenwoningen vormen een in het oog springend contrast met de door de vernieuwers van De Stijl bepleite bouwstijl waarin strakke eenvoud en helderheid de boventoon voeren.
Locatie III
Broodbakkery Acaciastraat 23 Voor Tilburg is de kenmerkende Broodbakkery van de Tilburgse architect S.G. Barenbrug uit 1932 het meest sprekende bouwkundige voorbeeld dat verwijst naar kunststroming De Stijl. Een gebouw als een modernistisch schilderij met verticale en horizontale lijnen in primaire kleuren rood, geel en blauw op een witgepleisterd canvas.
Locatie IV
De Burgerij Noordstaat 87 Bric-à-brac en brocante bij De Burgerij waar je je even op vakantie kunt wanen. De romantiek van deze op Franse leest geschoeide uitspanning contrasteert met de soberheid van kunstbeweging De Stijl. Treed binnen en hoor wat Esther Porcelijn vanaf de overzijde van de tafel reciteert uit het Literair Manifest in tijdschrift De Stijl uit 1920. Zó willen wij poëzie!
Locatie V
Tuinstraat 58 voormalig woonhuis Antony Kok De eerste tien jaar waarin Antony Kok als chef-commies bij de Spoorwegen in Tilburg werkzaam was huurde hij een kamer boven slagerij De Brouwer in de Tuinstraat 58. In Tilburg leerde Kok via Maurits Manheim de radicale Theo van Doesburg kennen. Samen stonden de heren aan de wieg van wat later De Stijl zou gaan heten. Antony Kok speelde piano, was mecenas, schreef klankgedichten en duizenden aforismen. Stichting De NWE Stijl Tilburg heeft het initiatief genomen om één van deze aforismen, ‘DE WERELD VAN HEDEN RAAST DOOR IN DADA’S VOETSPOOR’, in 2022 op de 140e verjaardag van de schrijver als lichtkunstwerk op het dak van Gebouw 79 in de Spoorzone te plaatsen. Maar voor we daar aankomen is hier in de Tuinstraat eerst Esther Porcelijn uw gids met ‘Nachtkroeg’.
Locatie VI
Willem II straat Na de ode aan ‘misschien een boom’ in de Helga Deentuin krijgt het klankgedicht Nachtkroeg van locatie V een fysiek vervolg in Jazzpodium Paradox. Hier wordt het muzikale experiment niet geschuwd. De zogenaamde ‘soirées intimes’ die Manheim, Kok en Van Doesburg begin 1915 organiseerden waar muziek werd gemaakt en experimentele poëzie voorgedragen krijgen een hedendaagse pendant in de Tilburgse binnenstad. Serge van Duijnhoven en Edwin Berg dragen het klankgedicht Vlahaisvatka – poème dada van Antony Kok voor. Luistert!
Locatie VII
Spoorzone In deze omgeving aan de noordzijde van het spoor ondergaat het oude industriële verleden met referenties aan de sociaal- economische geschiedenis van het gebied een ware metamorfose. Hier wordt oud weer nieuw en wint de LocHal alle mogelijk denkbare architectuurprijzen. In dit kloppend hart van de stad krijgt Tilburgs beroemdste spoorzoon Antony Kok een hommage in licht op het dak van Gebouw 79 waar de Wisselwachter de wacht houdt.